cu
Khi răng sứ bị xỉn màu, nhiều người thường mong muốn tẩy trắng răng sứ để khôi phục màu sắc trắng sáng ban đầu. Vậy tẩy trắng răng sứ có hiệu quả không? Hãy cùng nha khoa One Way tìm hiểu trong bài viết dưới đây.
Vì sao răng sứ bị xỉn màu?
Răng sứ là một loại phục hình răng giả cố định, được chế tác từ các vật liệu sứ y khoa có độ tương thích sinh học cao. Tùy vào loại răng sứ, vật liệu có thể là sứ nguyên khối (toàn sứ) hoặc sứ kết hợp lõi kim loại (sứ kim loại). Các phục hình răng sứ được thiết kế để mô phỏng hình dạng, màu sắc và độ phản xạ ánh sáng của răng thật, mang lại giá trị cả về chức năng và thẩm mỹ.
Trên thực tế, răng sứ có khả năng kháng màu tốt hơn răng thật, nhưng vẫn có thể bị ảnh hưởng bởi các yếu tố ngoại lai. Dưới đây là các nguyên nhân chính khiến răng sứ bị đổi màu hoặc mất độ bóng sau một thời gian sử dụng:
Mảng bám và vết ố trên bề mặt men sứ
Dù sứ là vật liệu trơ sinh học, nhưng lớp ngoài cùng vẫn có thể bị bám màu bởi:
- Chất tạo màu từ thực phẩm và đồ uống như cà phê, trà, rượu vang, nước ngọt có gas.
- Nicotine từ thuốc lá
- Các loại nước súc miệng chứa chlorhexidine sử dụng dài ngày.
Các sắc tố này không xâm nhập vào cấu trúc răng sứ như ở răng thật, nhưng chúng có thể lưu lại trên bề mặt và trong các vi kẽ, gây nên hiện tượng đổi màu bề mặt – thường có màu vàng nâu hoặc ngả xám tùy loại thực phẩm.
Mài mòn lớp phủ bóng (glaze)
Khi mới phục hình, răng sứ được hoàn thiện với một lớp men bóng phủ ngoài (được gọi là glaze) giúp tăng cường thẩm mỹ và hạn chế bám màu. Tuy nhiên, việc chải răng quá mạnh hoặc dùng kem đánh răng có độ mài mòn cao (RDA cao) có thể làm mất lớp glaze này.
Ngoài ra, các yếu tố cơ học như cắn vật cứng, nghiến răng hoặc sử dụng răng để mở đồ vật cũng làm tổn thương bề mặt. Qua thời gian dài, dưới tác động của môi trường miệng và enzyme trong nước bọt, lớp glaze có thể bị mờ dần.
Khi lớp glaze bị mài mòn, bề mặt sứ trở nên thô nhám hơn, dễ bám màu và khó làm sạch, khiến răng sứ nhìn kém sáng bóng, xỉn màu rõ rệt hơn.
Chất lượng vật liệu sứ và tay nghề bác sĩ
Không phải tất cả các loại răng sứ đều có khả năng chống bám màu và duy trì độ bền màu như nhau. Một số yếu tố làm giảm tuổi thọ thẩm mỹ của răng sứ bao gồm:
- Sử dụng vật liệu sứ giá rẻ, không rõ nguồn gốc: Những loại sứ này thường có độ trong kém, màu ngả đục và dễ bị oxy hóa hoặc ngả màu theo thời gian.
- Kỹ thuật chế tác không chuẩn xác: Lớp sứ không được nung đúng nhiệt độ, quá trình tạo hình kém chính xác hoặc không phủ glaze đúng kỹ thuật đều có thể khiến răng sứ dễ bị bám màu sớm.
- Sai lệch trong quá trình lắp sứ: Nếu răng sứ lắp không khít hoặc tạo khoảng hở với răng thật, vi khuẩn và thực phẩm có thể tích tụ tại viền nướu, tạo nên hiện tượng xỉn hoặc viêm quanh thân răng sứ.
Tẩy trắng răng sứ có hiệu quả không?
Câu trả lời là không! Vì răng sứ không có cấu trúc hữu cơ như răng thật. Khác với răng thật – cấu tạo bởi ngà răng, men răng và ống ngà – răng sứ là vật liệu vô cơ, được nung ở nhiệt độ cao và không có khả năng hấp thụ hoặc trao đổi hóa chất với môi trường.
Do đó, các chất oxy hóa không thể thẩm thấu vào cấu trúc răng sứ và răng sứ cũng không có sắc tố nội sinh để phân hủy như ở răng thật.
Nói cách khác, các hóa chất tẩy trắng chỉ tác động được lên bề mặt ngoài cùng của răng sứ, không thể làm sáng màu “từ bên trong”.
Hơn thế nữa, màu sắc của răng sứ được quyết định bởi loại vật liệu, độ dày, màu sườn sứ và kỹ thuật chế tác. Khi màu sắc này đã được cố định trong quá trình nung và tạo hình, nó không thể bị thay đổi bởi thuốc tẩy trắng.
Khi răng sứ bị đổi màu phải làm sao?
Khi răng sứ bị xỉn màu, việc xử lý cần dựa vào nguyên nhân gốc rễ và mức độ tổn thương của phục hình.
Trường hợp 1: Răng sứ bị ố nhẹ do mảng bám bề mặt
Đây là tình trạng phổ biến nhất, thường gặp sau một thời gian sử dụng răng sứ, đặc biệt ở những khách hàng thường xuyên dùng:
- Thực phẩm đậm màu như cà phê, trà, nước tương
- Thuốc lá, rượu vang
- Không làm sạch kỹ răng sứ hoặc vệ sinh răng sai cách
Mặc dù bề mặt sứ có độ trơ sinh học cao, nhưng khi lớp phủ bóng (glaze) bị mòn nhẹ hoặc bề mặt thô ráp, các sắc tố này có thể bám dính vào bề mặt răng sứ, gây ra hiện tượng xỉn màu hoặc mất độ sáng bóng ban đầu.
Giải pháp khắc phục:
- Làm sạch chuyên sâu: Sử dụng thiết bị siêu âm kết hợp đầu đánh bóng chuyên dụng để loại bỏ mảng bám, vết ố mà bàn chải thông thường không làm sạch được.
- Đánh bóng lại bề mặt răng sứ: Dùng vật liệu đánh bóng chuyên biệt dành cho sứ, giúp phục hồi độ sáng bóng và mịn màng ban đầu của răng. Ngoài thẩm mỹ, điều này còn giúp giảm khả năng bám màu về sau.
Trường hợp 2: Răng sứ đổi màu từ vật liệu bên trong
Nếu tình trạng răng sứ bị đổi màu không phải do vết bẩn bề mặt, mà bắt nguồn từ bản chất vật liệu, thì tẩy trắng hay đánh bóng sẽ không còn hiệu quả.
Tình trạng này thường do các nguyên nhân sau:
- Sau nhiều năm sử dụng, lớp phủ bóng bên ngoài bề mặt răng sứ có thể bị bào mòn do quá trình ăn nhai và vệ sinh. Khi lớp bảo vệ này mất đi, bề mặt sứ trở nên thô ráp, dễ bám màu và khiến màu sắc tổng thể trở nên xỉn tối.
- Các loại sứ không đạt chuẩn về độ bền và tính ổn định màu sắc dễ bị oxy hóa hoặc biến đổi cấu trúc dưới tác động của môi trường khoang miệng. Đây là nguyên nhân phổ biến khiến răng sứ ngả màu dù khách hàng vẫn chăm sóc tốt.
- Với răng sứ kim loại, theo thời gian, lớp sườn kim loại bên trong có thể bị lộ ra, làm xuất hiện ánh xám hoặc viền đen ở chân răng – đặc biệt rõ rệt ở vùng răng cửa, gây ảnh hưởng lớn đến thẩm mỹ.
Trong các trường hợp trên, giải pháp hiệu quả và triệt để nhất là thay mới răng sứ bằng các dòng răng toàn sứ cao cấp, có khả năng duy trì màu sắc ổn định, bền đẹp theo thời gian và đặc biệt không bị ảnh hưởng bởi quá trình oxy hóa.
